Fokus STPM P1 2016 Perdagangan dan perniagaan di Portugal

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Latar belakang Portugal.

Pada abad ke-15 dan ke-16, Portugal berubah ke status kuasa dunia semasa Zaman penerokaan di Eropah kerana berjaya membina empaya besar di Amerika Selatan, Afrika, Asia dan Australia. Kejayaan pelayar-pelayar Portugal membangunkan empaya perdagangan disebabkan oleh pencapian mereka dalam ekspedisi maritim. Portugal adalah kuasa Barat yang paling aktif dalam kegiatan penjajahan dan perdagangan di Timur pada abad ke-16[1]

Portugal merupakan penjelajah dan pelayar ulung yang merintis jalan ke Timur.

Faktor perkembangan penjelajahan orang Portugal pada abad ke-16

1.Peranan Putera Henry

Menubuhkan Akademik Laut

Memberi galakan kepada pelayar Portugal.

Putera Henry telah menghantar kapten-kapten untuk melaksanakan  misi perdagangan hamba dan perdagangan ini telah mendatangkan keuntungan. Hasilnya menjelang tahun 1460, Portugis berjaya menguasai rangkaian pelabuhan dari Madeira ke Cape Verde.[2] 

2.Peranan pemerintah Portugal.

Memberi peluang kepada rakyat Portugal menerokai bidang perkapalan dan pelayaran.

Kekuasaan raja-raja Portugal turut membantu perkembangan perdagangan dan perniagaan pada abad ke-16 berbanding negara-negara Eropah yang lain. Sejarah membuktikan bahawa raja-raja Portugal  dari Dinasti Avis (1383-1577) telah melahirkan pemimpin-pemimpin yang berkaliber dan memberi galakan kepada rakyat Portugal untuk meneroka bidang perdagangan dan perkapalan. Sumbangan pemimpin Portugal inimenyebabkan berlakunya perkembangan pesat dalam penjelajahan dan penerokaan.[3]

3.Kesan Perang Salib

Perang Salib turut membantu perkembangan penjelajahan dan penerokaan Portugal.Ekoran Perang Salib, Paus merestui usaha membanteras kekuasaan sepenuhnya Semenanjung Iberia. Keadaan ini melahirkan masyarakat Eropah yang berfikiran terbuka , mempunyai cara pemikiran yang baharu, gaya hidup yang suka bersiar-siar dan belayar. Penaklukan wilayah Islam menyebabkan ilmu pelayaran Islam sampai kepada masyarakat Eropah dan membantu mereka menjelajah dunia luar.[4]

4.Penemuan baharu/teknologi baharu.

Penemuan baharu dan teknologi baru membawa kepada kegiatan pelayaran seperti peta dan kompas. reka bentuk kapal dan sebagainya mendorong kepada penerokaan dan penjelajahan. Dalam pembinaan kapal orang Portugal mempunyai kemahiran membina kapal jenis Caravel seberat 2000 tan. Kapal-kapal ini kuat dan mempunyai keupayaan mengharungi lautan luas.

5.Kemunculan tokoh pelayar Portugal.

Kemunculan tokoh pelayaran Portugal yang terulung iaitu Diego Cam dan Batholomew Diaz. Diago Cam berjaya belayar sejauh 1400 batu sepanjang Pantai Barat Afrika antara tahun 1482 hingga tahun 1484. Pada tahun 1487, Bartholomew Diaz telah memulakan pelayaran dengan tiga buah kapal dan mengelilingi Tanjung Pengharapan. Vasco Da Gama pula melancarkan ekspedisi ke imur dengan empat buah kapal seberat 12o tan dan 180 orang pelaut. Pada tahun 1497, Vasco Da Gama berjaya mengelilingi Tanjung Pengharapan dan belayar ke Timur  sepanjang Pantai Timur Afrika  hingga ke Malindi. Kejayaan Vasco da Gama menyebabkan banyak kapal Portugis belayar ke Timur untuk memperolehi lada hitam, sutera, batu permata dan rempah-ratus.[5]

      Pada tahun 1505, Alfonso de Albuquerque dilantik sebagai Wizurai. Beliau telah menjadikan Goa sebagai pusat pentadbiran. Dari Goa,Portugal meneruskan gerakan ke Asia Tenggara yang terkenal sebagai pusat pengeluaran rempah-ratus. Misi perdagangan ini diketuai oleh Lopez de Sequeira yang tiba di Melaka pada tahun 1509.Pada bad ke-16 perdagangan rempah dari Timur yamg menguntungkan telah berjaya dikuasai oleh Portugal. Portugal mula mengusai jalan laut apabila menubuhkan laluan pusingan di Tanjung Pengharapan. Laluan baharu ini diperkukuhkan  lagi oleh aktiviti Alfonso de Albuquerque yang mengambil tugas sebagai wizurai Portugal di India pada tahun 1511.[6]

Kesan perkembangan penjelajahan Portugal;

Perluasan pengaruh dan empayar

Perluasan hubungan antarabangsa.

Kepesatan perdagangan

Wujudnya rantaian pelabuhan di Goa dan Melaka.

Berjaya memonopoli perdagangan rempah di Kepulauan Rempah.[2]

 [2]“Kemajuan dan Pembangunan”, dalam Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 1 , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013) 115 .  

---

[1]Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2015),227.

[2] Mahdi Shuid,Sazlina Othman Anjurum Begum Ahamed, Pra U Teks Sejarah STPM Penggal 1,(Bandar Baru Bangi: Penebitan Pelangi Sdn Bhd,2012),191.

[3]Ibid,191.

[4]Mahdi Shuid,Sazlina Othman Anjurum Begum Ahamed, Pra U Teks Sejarah STPM Penggal 1,(Bandar Baru Bangi: Penebitan Pelangi Sdn Bhd,2014),192.

[5] Ibid,192.

[6] Mahdi Shuid,Sazlina Othman Anjurum Begum Ahamed, Pra U Teks Sejarah STPM Penggal 1,(Bandar Baru Bangi: Penebitan Pelangi Sdn Bhd,2012),193.

Perdagangan dan perniagaan di Belanda

OLEH-AHMAD BIN YAAKOB

Faktor perkembangan perdagangan di Belanda

1.Muncul sebagai kuasa perkapalan yang maju.

2.Bekalan buruh murah

3.Pembukaan Pelabuhan Antwerp

4.Suasana politik di Blanda

5.Kekurangan sumber alam

6.Kemunculan indutri pembuatan

7.Kedudukan strategik di laluan Maritim

8.Kemudahan perbankan

9.Insuran marin.

10 Mata wang

11.Sistem ukuran dan timbangan

12.Kemunculan syarikat dagang     

FOKUS STPM P1 2016-Penglibatan dan kerjasama United Kingdom dan Amerika Syarikat dalam NATO.

Oleh-AHMAD BN YAAKOB

Menurut Zulkarnain Abdul Rahman, dalam konteks penubuhan NATO dua perkara yang perlu diketengahkan iaitu Britain memainkan peranan utama dalam proses pembentukan NATO.Kedua, penubuhan NATO dianggap antithesis kepada PBB yang dilihat tidak berupaya memainkan peranan sebagai satu pertubuhan yang boleh mengekang atau menyelesaikan sebarang konflik secara berkesan. Ini kerana PBB tidak memiliki sebuah pasukan tentera tersendiri.

      Britain dikatakan memainkan peranan utama dalam proses pembentukan NATO. Sekiranya dirujuk kepada koleksi surat-surat peribadi Ernest Bevin, setiausaha Luar Britain dari tahun 1946 hingga 1951, dan dokumen yang dihasilkan oleh Foreign office, pihakBritish sememangnya menyusun strategi dengan mengetengahkan peranan besar Amerika Syarikat dalam proses penubuhan NATO. Ini bermakna, pihak British berjaya untuk tidak menonjolkan peranan mereka walaupun pihak British merupakan key player dalam proses pembentukan NATO.[1]

      Dalam hal ini, Britain yang ketika itu diterajui oleh Parti Buruh telah menyusun pelbagai strategi bagi memastikan pertubuhan antarabangsa yang bakal dibentuk akan turut disertai oleh Amerika Syarikat. Berdasarkan pengalaman Britain, sesuatu pertubuhan itu kurang berkesan jika tidak disertai oleh Amerika Syarikat seperti yang berlaku ke atas Liga Bangsa.

      Andrew Priest dalam bukunya, Kennedy, Johnson and NATO: Britain, America and the Dynamics of Alliance, 1962 - 68, menyatakan bahawa Ernest Bevin, Setiausaha Luar Britain dipertanggungjawabkan untuk Educating the Americans bagi menghadapi ancaman Soviet Union khususnya selepas tahun 1945.

      Ritchie ovendale pula menegaskan bahawa Presiden Harry S. Truman masih belum bersedia menghadapi ancaman Soviet Union di Eropah dan pihak United Kingdom perlu membuat perancangan jangka paniang penglibatan Amerika Syarikat dalam soal keselamatan di Eropah khususnya. Oleh itu, kewujudan NATO adalah bertepatan dengan perkembangan politik antarabangsa ketika itu.

      Sesungguhnya Perang Dingin telah menyebabkan hubungan  antara United Kingdom dan Amerika Syarikat menjadi lebih akrab. Hubungan di antara kedua-dua kuasa besar dalam bentuk bilateral boleh dilihat dalam tiga bentuk;

(a) perundingan diplomatik. walaupun hubungan kedua-dua negara nampak kompleks namun membuka banyak ruang perundingan dan perbahasan pelbagai peringkat birokrasi.

(b) Kerjasama ketenteraan. Kerjasama bilateral semakin rancak khususnya tentera udara dan tentera laut.

(c) Perisikan. Kerjasama perisikan menguntungkan kedua-dua pihak khususnya antara Federal Bureau of Investigation (FBI) dart central Intelligence Agency (ClA) di pihak Amerika Syarikat dan M16 secret lntelligence service (SIS) dan M15 Security Service di pihak Britain

      Bagaimanapun hubungan antara united Kingdom dan Amerika Syarikat terjejas sedikit kesan pengenalan Atomic Energy Act of 1946 (McMahon Act) yang melarang Amerika Syarikat mengadakan kerjasama nuklear dengan negara-negara lain kerana dibimbangi berlakunya percambahan aktiviti pembinaan senjata nuklear di tempat-tempat lain.

     Pengenalan akta tersebut mengecewakan Britain kerana Britain bercita-cita membangunkan senjata nuklear dan ingin mendapatkan kerjasama daripada Amerika Syarikat. Britain akhirnya membuat keputusan sendiri untuk membangunkan senjata nuklear. Beberapa siri rundingan telah diadakan dengan Amerika Syarikat yang bertujuan mendapatkan maklumat dan kepakaran berkaitan proses membina senjata nuklear. Akhirnya pada tahun 1952, Britain berjaya menghasilkan empat senjata nuklear di belakang Amerika Syarikat (128) dan Soviet Union (16).Berkaitan dengan kelemahan PBB pula, persoalan yang timbul ialah pihak atau negara mana yang akan mengetuai misi ketenteraan PBB dan negara mana yang akan membiayai segala perbelanjaan sepanjang misi ketenteraan PBB.[2]

      Implikasinya ialah kuasa-kuasa besar dunia yang merupakan anggota Majlis Keselamatan PBB yang memiliki kuasa veto ketika itu selalunya lebih banyak bersetuju untuk tidak bersetuju dalam menangani mana-mana konflik antarabangsa. Soviet Union sering dipersalahkan dan dilihat sebagai tidak demokratik, tidak menghormati hak asasi manusia, dan tidak menghormati kebebasan inidividu sebagaimana yang dipraktikkan di Eropah.

      Soviet Union didakwa oleh pihak Barat lebih komited untuk melebarkan pengaruh politik yang berideologikan komunisme di Eropah atau di Asia. sikap Soviet Union dilihat sebagai penghalang utama bagi kuasa-kuasa besar dunia mencapai kesepakatan dalam PBB bagi menangani isu-isu antarabangsa.

     Perkembangan politik antarabangsa seperti ini sepanjang tahun 1945 hingga tahun 1949 menyebabkan Britain dan Amerika Syarikat mengambil inisiatif untuk menubuhkan NATO. Soviet Union pula memberi satu persepsi bahawa NATO ialah Amerika Syarikat dan Amerika Syarikat ialah NATO. Ini bermakna NATO didominasikan oleh Amerika Syarikat berbanding negara-negara lain.

      Komitmen berterusan Amerika Syarikat dalam NATO dilihat sebagai kunci keseimbangan, keutuhan, dan kestabilan NATO sebagai institusi yang berperanan memelihara keamanan dan keselamatan dunia secara praKtikal bukan sekadar di Eropah sahaja malah di seluruh dunia.Tentera Amerika ditempatkan di Jerman dan Turki selepas Perang Dunia Kedua supaya komunisme dapat disekat.[3]

     Pandangan seorang ahli psikologi, Jerome Bruner pada tahun 1944 mungkin relevan. Beliau berpendapat bahawa orang Amerika tidak akan menyertai sepenuhnya sesuatu organisasi yang tidak boleh dikuasai mereka. Mereka ialah ahli NATO yang setia (seperti juga mereka sebagai ahli PBB yang setia), dan dalam masa yang sama mereka cenderung bertanyakan apa yang boleh dilakukan oleh NATO dan PBB untuk Amerika Syarikat daripada apa yang Amerika Syarikat boleh lakukan untuk kedua-dua organisasi itu. Lama kelamaan, jika NATO tidak ingin merosot, sesuatu yang lebih, perlu diberikan kepada Amerika Syarikat daripada ahli-ahli yang lain.[4]

     

a.Keselamatan Eropah.

b.Menghadapi Pakatan  Warsaw.

c.Kerjasama ketenteraan

d.Kerjasama Perisikan.

---

[1] Mahdi Shuid,Sazlina Othman, Ajurun Begum Ahamed, Teks STPM Sejarah (Sejarah Dunia) Penggal 1,(Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi 2014),328.   

[2] Ibid, 329.

[3] Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2015),478.    

[4]Mahdi Shuid,Sazlina Othman, Ajurun Begum Ahamed, Teks STPM Sejarah (Sejarah Dunia) Penggal 1 ,330.

Perhubungan luar-Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.

FOKUS STPM P1 2016- PBB

1.Latar belakang dan struktur PBB

Pada bulan Ogos 1941, Franklin D. Roosevelt dan Winston Churchill telah membuat peristiharan yang dinamakan Piagam Atlantik. Piagam ini telah dijadikan asas pembentukan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu kemudiannya. Pada bulan Januari 1942, satu dokumen telah dtandatangani antara empat kuasa besar iaitu Amerika Syarikat, Britain, Rusia dan China. Mereka berikrar menamatkan perang dan mengikat kerajaa-kerajaan yang menandatangani dokumen itu daripada sebarang pakatan perdamain sementara secara berasingan dengan pihak musuh. Dokumen itu kemudiannya dikenali sebagai Perisytiharan Bangsa-Bangsa Bersatu. Di sinilah buat pertama kali istilah United Nations digunakan.[1] 

Matlamat dan prinsip PBB

1.Mengekalkan keamanan dan keselamatan antarabangsa.

2.Mewujudkan hubungan persahabatan dalam kalangan negara antarabangsa.

3.Menyelesaikan masalah sosial, ekonomi,kebudayaan dan kemanusiaan antarabangsa.

4.Menggalakkan kerjajasama antarabangsa dalam bidang ekonomi, sosial dan kebudayaan.

5.Melindungi hak asasi manusia tanpa mengira kaum, jantina atau agama.

6.Mencegah peperangan.

7.Membaiki taraf hidup penduduk di seluruh dunia.

8.Menjamin rasa hormat akan undang-undang antarabangsa.[2]

Penglibatan dan kerjasama Soviet Union dan Amerika Syarikat dari segi;

1.Majlis Perhimpunan PBB.

2.Majlis Keselamatan PBB.

3.Pertubuhan Penyelidikan Sains dan Kebudayaan.

4.Bank Dunia.

5.Kerjasama Amerika Syarikat dan Soviet Union.[3]

1.Majlis Perhimpunan PBB.

Majlis Perhimpunan Agung merupakan badan PBB terpenting. Badan-badan lain dilantik oleh Perhimpunan Agung ini.Ini bermakna Perhimpunan Agung berperanan melantik ahli Majlis Sosial dan Ekonomi, ahli biasa Majlis Keselamatan dan Ahli Majlis Amanah. Majlis ini juga mempunyai hak melantik hakim Mahkamah Keadilan Antarabangsa.

      Perhimpunan Agung merupakan satu-satunya badan yang diwakili oleh semua negara anggota dan setiap negara mempunyai satu undi sahaja. Ketua Perwakilan dikenali sebagai wakil tetap. Perhimpunan Agung 1948 telah menetapkan bahawa wakil tetap hendaklah menyampaikan surat perlantikan dari ketua negara atau menteri luar masing-masing kepada Setiausaha Agung PBB. Perhimpunan Agung mengadakan sidang tahunannya pada minggu ketiga bulan September setiap tahun dan berlangsung tidak kurang dari tiga bulan.[4] 

2.Majlis Keselamatan PBB.

Majlis Keselamatan bertanggungjawab secara langsung dalam hal-hal berkaitan keamanan dan keselamatan dunia. Sejak penubuhannya tahun 1965, majlis ini mempunyai 11 ahli,iaitu lima ahli tetap iaitu Amerika Syarikat, Soviet Union, United Kingdom, Perancis dan China yang diwakili oleh Taiwan sehingga tahun 1971 dan enam ahli biasa yang dilantik setiap dua tahun.

      Mengikut Piagam PBB,antara tindakan yang boleh diambil oleh Majlis Keselamatan dalam menyelesaikan masalah ialah meminta semua anggota PBB memutuskan hubungan diplomatik dengan negara yang ingkar. Ciri terpentingMajlis Keselamatan ialah ahli tetapnya diberi kuasa veto. Setiap tindakan PBB yang melibatkan sesuatu isu dasar memerlukan  persetujuan setiap ahli tetap. Ini bermakna bantahan setiap ahli tetap boleh menggagalkan sebarang keputusan PBB. Dalam isu-isu yang genting, keputusan yang sah mestilah menerima undi dua pertiga  atau sembilan ahli Majlis Keselamatan.[5]

3.Pertubuhan Penyelidikan Sains dan Kebudayaan UNESCO.

UNESCO ditubuhkan pada tahun 1945 dan ibu pejabatnya terletak di Paris. Agensi iniditubuhkan untuk memudahkan pertukaran ilmu serta kepakaran. UNESCO berperanan mengukuhkan organisasi profesinal dalam bidang pendidikan, sains, kebudayaan dan pertukaran maklumat. UNESCO juga menganjurkan kegiatan akademik serta teknikal di dalam pelbagai bidang kepakaran.[6]  

4.Majlis Ekonomi dan Sosial.

Majlis ini bertanggungjawab menyelaras dan mengarahkan akktiviti PBB dalam bidang ekonomi, sosial, kemunsiaan dan kebudayaan. Majlis ini bersidang sekurang-kurangnya dua kali setahun.Majlis ini bertanggungjawab terus kepada Perhimpunan Agung. Antara tugas majlis ini ialah membuat kajian, laporan dan syor dalam bidang ekonomi, kemasyarakatan , kebudayaan, pelajaran, kesihatan dan sebagainya.

      Agensi-agensi yang turut membantu majlis ini termasuklah Food and Agriculure –FAO, United Nation Educational, Scientific and Culture Organisation – UNESCO, Intenational Labour Organisation ILO, United Nation Conference on Trade and Development UNCTAD, Internatinal Bank for Reconstruction and Development IBRD dan Internatinaol Monetary Fund IMF.[7]       

---

[1] Mahdi Shuid,Sazlina Othman, Ajurun Begum Ahamed, Teks STPM Sejarah (Sejarah Dunia) Penggal 1,(Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi 2014),313.   

[2] Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2015),424.    

[3]“Perhubungan Luar”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 1 , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013)169.   

[4] Mahdi Shuid,Sazlina Othman, Ajurun Begum Ahamed, Teks STPM Sejarah (Sejarah Dunia) Penggal 1,316.

[5] Ibid,317.

[6] Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955,427. 

[7] Mahdi Shuid,Sazlina Othman, Ajurun Begum Ahamed, Teks STPM Sejarah (Sejarah Dunia) Penggal 1,317.

FOKUS STPM P1 2016-PERANAN PEMBESAR PERINGKAT PUSAT DI RUSIA.

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Golongan pembesar ialah pegawai-pegawai kerajaan yang dilantik oleh raja atau maharaja untuk menjawat jawatan tertentu dan melaksanakan semua bidang tugas yang telah diberikan atau diarahkan kepadanya.Kamus Dewan pula mentakrifkan pembesar bermakna orang yang berpangkat tinggi. Golongan ini juga dikenali sebagai golongan pemerintah yang melaksanakan segala urusan pemerintahan dan pentadbiran yang diarahkan oleh raja atau maharaja. Tanggungjawab yang diberikan kepada pembesar dalam melaksanakan tugasnya akan menjadi kayu pengukur dalam pengenalan tugas sebagai pembesar.[1]

PERANAN PEMBESAR PERINGKAT PUSAT DI RUSIA.

1.Membantu pentadbiran raja dalam Majlis Tertinggi.

2.Peter mewujudkan Majlis Senate menggantikan Duma dan Zemskii Sabor.

3.Memberi perkhidmatan ketenteraan.

4.Menganggotai institusi gereja Kristian Ortodoks untuk kawal kuasa gereja.

5.Menganggotai Jawatankuasa tidak rasmi untuk menasihati raja dalam hal ehwal dasar negara.

6.Golongan bangsawan menjadi ahli Dewan Perhimpunan Wilayah membantu zar dalam urusan pentadbian.

7.Polis Khas Diraja Okhrana untuk mengawal penyebaran propaganda yang boleh gugat pemerintahan.[2]

PERANAN PEMBESAR PERINGKAT PUSAT DI RUSIA.

1.Membantu pentadbiran raja dalam Majlis Tertinggi.

       Tzar Rusia menggunakan khidmat pembesar sebagai bantuan kepada pemerintah dalam mentadbir negara. Pemerintahan Tzar di Rusia rnenggunakan kaedah lantikan untuk melantik pembesar berkhidmat dengan mereka. Di Rusia banyak bangsawan baru lahir terutama yang telah berkhidmat dengan cemerlang dalam bidang ketenteraan. Mereka memiliki tanah dan memberi perkhidmatan ketenteraan kepada raja atau maharaja Rusia.

       Pembesar Rusia dilantik untuk menjalankan tugas tanpa perlu melalui sistem peperiksaan awam.Pentadbiran raja di peringkat pusat dibantu oleh Duma, Zemskii Sabor dan Prikazi. Duma ialah penasihat tertinggi manakala Zemskii Sabor pula ialah Majlis Penasihat yang kuasanya lebih rendah daripada Duma. Prikazi pula merupakan jabatan kerajaan yang melaksanakan dasar yang diluluskan Duma.

2.Peter mewujudkan Majlis Senate menggantikan Duma dan Zemskii Sabor.

Seterusnya semasa pemerintahan Peter, Durna dan Zemskii Sabor telah digantikan dengan Majlis Senate. Colleges pula dibentuk untuk membantu Majlis Senate dan menggantikan Prikazi. Seterusnya, pemerintahan Alexander I memperlihatkan beliau melantik Jawatankuasa Tidak Rasmi sebagai penasihat berhubung dengan dasar negara.

3.Memberi perkhidmatan ketenteraan.

Di Rusia banyak bangsawan baru lahir terutama yang telah berkhidmat dengan cemerlang dalam bidang ketenteraan. Mereka memiliki tanah dan memberi perkhidmatan ketenteraan kepada raja atau maharaja Rusia.

4.Menganggotai institusi gereja Kristian Ortodoks untuk kawal kuasa gereja.

Peranan institusi gereja dalam empayar Rusia tidak dapat dinafikan. Pada zaman Kiev dan Moscow, institusi gereja Kristian Ortodoks  memainkan peranan penting dalam hal ehwal keagamaan, ekonomi, dan politik.

      Namun, peranan institusi gereja Kristian Ortodoks telah berkurangan dan diletakkan di bawah kekuasaan pemerintahan Peter. Peter tidak begitu menyenangi pembabitan institusi gereja dalam pemerintahan kerana inginkan pembaharuan dilakukan di Rusia. Buktinya, Peter tidak melantik Patriarch baharu pada tahun 1700 dan selepas 21 tahun dalam pemerintahan, Peter memperkenalkan Holy Synod untuk mengambil alih peranan Patriarch.

      Semasa pemerintahan Catherine, beliau telah memiliknegarakan harta dan kekayaan gereja dan gereja terpaksa bergantung kepada bantuan daripada kerajaan pusat. Hal ini membolehkan raja mengawal kuasa gereja dan memperkukuhkan pemerintahan diktatornya. Pembesar menganggotai institusi gereja Kristian Ortodoks untuk kawal kuasa gereja.

5.Menganggotai Jawatankuasa tidak rasmi untuk menasihati raja dalam hal ehwal dasar negara.

Pembesar juga turut m enganggotai Jawatankuasa tidak rasmi untuk menasihati raja dalam hal ehwal dasar negara.

6.Golongan bangsawan menjadi ahli Dewan Perhimpunan Wilayah membantu Tzar dalam urusan pentadbian.

7.Polis Khas Diraja Okhrana untuk mengawal penyebaran propaganda yang boleh gugat pemerintahan.

Pentadbiran Tzar di Rusia  mempunyai organisasi yang menyiasat tentang pembesar mereka. Hal ini bagi menjamin taat setia dan komitmen para pembesar dalam menjalankan tugas. Rusia  mempunyai Polis Rahsia Khas yang menjadi mata dan telinga Tsar. Tugas Polis Rahsia Khas ialah mengawal penyebaran unsur propaganda yang menggugat pemerintahan Tzar , demokrasi masyarakat, mengawal jalan keluar masuk ke empayar Rusia dan maa dan telinga Tzar.[3] 

8.Memajukan ekonomi Rusia.

Bagi membantu ekonomi Rusia, Tzar melantik menteri-menteri yang akan merancang dasar ekonomi yang membawa perkembangan ekonomi di Rusia. Pada zaman pemerintahan Nickolas II, Sergei Witte dilantik sebagai Menteri Komunikasi dan Pengangkutan Rusia pada tahun 1892. Antara tahun 1892-1903 Sergei Witte menjawat jawatan Menteri Kewangan Rusia. Beliau memberi keutamaan kepada pembinaan landasan kereta api yang menjadi kunci kepada ekonomi Rusia.[4]

PERANAN PEMBESAR PERINGKAT WILAYAH

       Pemerintahan peringkat wilayah di Rusia  ditadbir oleh Zemstvo Wilayah yang dipilih oleh ahli Zemstvo Daerah manakala daerah mempunyai majlis perundangan tempatan (Majlis Daerah) atau Zemstvo.

PERANAN PEMBESAR PERINGKAT KAMPUNG

Rusia juga mempunyai pentadbiran peringkat kampung yang diserahkan kepada Komun atau mir atau Majlis Kampung yang dijadikan wakil oleh kerajaan pusat untuk memungut cukai yang telah ditetapkan.

penggubalan dan meluluskan dasar tertentu di Rusia telah dipertanggungjawabkan kepada Duma, majlis penasihat tertinggi dalam sistem pembesar di Rusia.

     mempunyai organisasi yang

menyiasat tentang pembesar mereka. Hal ini bagi menjamin taat setia dan komitmen para pembesar dalam menjalankan tugas. Rusia pula mempunyai Polis Rahsia Khas yang menjadi mata dan telinga Tsar.

       Kesimpulannya, sistem pembesar di dua buah negara ini menunjukkan banyak perbezaan dan berbeza mengikut era pemerintahan raja atau maharaja. Kemerosotan sistem pemerintahan beraja juga turut menyumbang kepada sistem pembesar di kedua-dua buah negara. Sistem pembesar di Rusia berubah apabila Rusia menjadi sebuah negara republik. Penamatan pemerintahan Dinasti Ch'ing turut menghapuskan sistem pembesar di China. Pemerintahan seterusnya diganti dengan sistem pemerintahan bercorak republik dan kemudiannya komunis

---

[1]Mahdi  Shuid dan Sazlina Othman, Kertas Peperiksaan Sejarah STPM Penggal 1, 940/1, (Kuala Lumpur: Global Mediastreet, 2016),57.

[2] “Pembesar” dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 1, , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013)59 .

[3] Mahdi Shuid, Sazlina Othman dan Ajurun Ahamed,  “Teks STPM Sejarah Penggal 1”, (Penerbitan Pelangi, Bandar Baru Bangi 2015),120.

[4] Ibid,121.

FOKUS STPM 2016-Bincangkan matlamat penubuhan Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara (NATO).20m

Pendahuluan

. Penubuhan Perjanjian Atlantik Utara (NATO) pada 4 April 1949 bertujuan untuk mewujudkan sistem pertahanan bersama yang melibatkan semua negara anggotanya.

. Pertubuhan ini juga berperanan untuk memelihara kedaulatan negara-negara anggota dan membendung pengaruh komunis yang disebarkan oleh Soviet Union.

Isi-isi Penting

(a) Menyekat komunisme

. Faktor utama penubuhan NATO adalah untuk membendung penyebaran fahaman komunis yang diterajui oleh Rusia.

. Rusia berjaya menyebar dan mengukuhkan pengaruh komunis di negara-negara Eropah Timur.

Perkembangan ini membimbangkan Amerika Syarikat dan Britain.

(b) Menyekat dasar ketenteraan Rusia

. Selain menyekat perluasan ideologi komunis, NATO ditubuhkan bagi menyekat dasar ketenteraan Rusia di Eropah.

. Rancangan Rusia memperbesar kekuatan tentera bagi mengukuhkan kedudukan dan pengaruhnya menimbulkan kebimbangan Amerika Syarikat.

(c) Menghalang kebangkitan Jerman

. Kebangkitan Jerman selepas Perang Dunia Kedua merupakan salah satu faktor yang mendorong penubuhan NATO.

. Kebangkitan Jerman melahirkan kebimbangan dalam kalangan negara-negara Eropah seperti Britain dan Perancis; dikhuatiri mencetuskan pergolakan dunia.

(d) Penglibatan Amerika Syarikat

. Penubuhan NATO bertujuan melibatkan secara langsung Amerika Syarikat dalam hal ehwal

ketenteraan dan politik di benua Eropah.

. Penyertaan Amerika Syarikat dalam NATO bertujuan untuk memastikan pertubuhan ini memainkan peranan dengan lebih efektif dan berkesan.

. Umpamanya, tentera Amerika Syarikat ditempatkan di Jerman dan Turki selepas Perang Dunia Kedua supaya komunisme dapat disekat.

(e) Mengambil alih peranan PBB

. Penubuhan NATO bertujuan untuk mengatasi ketidakyakinan Eropah terhadap kemampuan PBB dalam menangani konflik dunia.

. PBB tidak berupaya memainkan peranan sebagai pertubuhan yang boleh mengekang sebarang konflik dengan berkesan kerana tidak memiliki pasukan tentera sendiri.

Kesimpulan

. NATO yang ditubuhkan pada era awal Perang Dingin tidak dibubarkan meskipun Perang Dingin sudah berakhir.

. Sebaliknya era pasca Perang Dingin menyaksikan NATO terus wujud dan kuasa-kuasa besar dunia yang berada dalam pertubuhan ini terus menyusun strategi bersaing sesama sendiri bagi mengukuhkan pengaruh masing-masing.

SUMBER- Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2015),478.

FOKUS STPM 2016 NATO

North Atlantic Treaty Organization-NATO

Latar belakang Nato

Pada Februari 1947, perjanjian damai antara Blok Barat dengan Itali, Hungary, Romania, Bulgaria dan Finland ditandatangani Tujuan perjanjian damai ini adalah untuk menamatkan permusuhan yang tercetus akibat Perang Dunia Kedua. Perjanjian ini merupakan kerjasama terakhir melibatkan Blok Barat dan Soviet Union sebelum tercetus Perang Dingin.

      Pada tahun 1949, Pertubuhan Perjanjian Atlantik  Utara (North AtlanticTreaty Organization) telah ditubuhkan. Amerika Syarikat dan 11 buah negara Barat lain menubuhkan pertubuhan ini sebagai satu pakatan anti-Rusia. Ibu pejabat NATO terletak di Paris. NATO memperlihatkan Amerika Syarikat sebagai kuasa besar yang memainkan peranan dalam pertahanan Eropah Barat. Negara-negara yang menggotai NATO termasuklah Britain, Kanada, Perancis, Belanda, Belgium, Luxembourg, Norway, Denmark, Icelanda, Portugal, Iceland, Itali , Greece dan Turki. Jerman menyertai NATO pada tahun 1955. 

Matlamat utama NATO ditubuhkan adalah;

1.Meyujudkan sistem pertahanan bersama yang melibatkan semua negara anggota.

Strategi NATO ialah bagi mewujudkan sistem pertahanan bersama yang melibatkan semua negara anggota terhadap keselamatan dan kedaulatan setiap negara anggota. Pada dasarnya NATO bertujuan membendung pengaruh komunis yang diterajuai oleh Soviet Union. Tambahan pula, negara-negara Eropah Timur yang prokomunis sudah menambah kekuatan tentera bagi menandingi negara jiran mereka di Eropah Barat. Jadi, rancangan pihak Rusia dan sekutunya perlu dikawal di peringkat awal lagi.  

2.Mempertahankan kedaulatan dan keselamatan negara anggota.

Matlamat penubuhan NATO juga ialah untuk mempertahankan kedaulatan dan keselamatan negara anggota.

3.Membendung pengaruh komunis yang diterajui oleh Soviet Union.

Faktor utama penubuhan NATO adalah untuk membendung penyebaran fahaman komunis yang diterajui oleh Rusia.Rusia berjaya menyebar dan mengukuhkan pengaruh komunis di negara-negara Eropah Timur.Perkembangan ini membimbangkan Amerika Syarikat dan Britain.

4.Menghalang kebangkitan semula kuasa ketenteraan Jerman di Eropah.

Kebangkitan Jerman selepas Perang Dunia Kedua merupakan salah satu faktor yang mendorong penubuhan NATO.Kebangkitan Jerman melahirkan kebimbangan dalam kalangan negara-negara Eropah seperti Britain dan Perancis; dikhuatiri mencetuskan pergolakan dunia.

5.Mengatasi ketidakyakinan Eropah terhadap kemampuan PBB.

NATO ditubuhkan bagi Mengatasi ketidakyakinan Eropah terhadap kemampuan PBB samada dari sudut ketenteraan mahupun dari sudut pendekatan dan strategi bagi menyelesaikan atau mengatasi pelbagai konflik antarabangsa, khususnya dalam konteks dunia secara berkesan.

Struktur NATO

Penglibatan dan kerjasama United Kingdom dan Amerika Syarikat dari segi;

a.Keselamatan Eropah.

b.Menghadapi Pakatan  Warsaw.

c.Kerjasama ketenteraan

d.Kerjasama Perisikan.

FOKUS STPM P1 2016 Feudalisme di Asia- Jepun dan China abad ke-16

3.1.1 Sistem eknomi Feudalisme di Jepun.

a.Feudalisme di Jepun.

Ekonomi Feudalisme di Jepun

a)Ekonomi Pertanian.

Hasil pertanian menyumbang 70% kepada pendapatan ekonomi Jepun. Tanaman yang ditanam ialah padi, buah-buahan, gandum, barli, teh, sayur-sayuran.

Mengguna sistem pengairan iaitu sungai.

b)Perusahaan tempatan

Menghasilkan hasil pertukangan.

Muncul tukang-tukang mahir. Contoh hasil pertukangan ialah barang, tembaga, tembikar, lukisan dan ukiran.

c)Perikanan

Sumber kedua dan merupakan sumber penting dalam diet harian masyarakat Jepun.

Kegiatan perikanan dijalankan di pesisir pantai.

d)Perlombongan

Melombong emas, perak dan tembaga.

e)Perdagangan

Membawa kepada pertumbuhan ekonomi wang.

Terjalin hubungan dengan negara luar.

Berlaku aktiviti impot dan ekspot.  

Sistem ekonomi feudalisme di China

a)Ekonomi pertanian

Bercorak sara diri. Tanaman yang ditanam ialah padi,gandum, barli, oat dan milet.

Pengunaan kaedah baru seperti menanam padi dua kali setahun, sistem penanman bergilir, tanaman baru iaitu jagung India, ubi kentang manis, kekacang dan penggunaan baja.

Pengenalan peralatan baru seperti seperti tenggala, penabur benih, penyisir tanah, penggiling, kolar kuda, pembinaan terusan, koam takungan air dan empangan.

Tanaman komersial seperti tembakau, kapas, mulberi, tebu.

b)Ekonomi industri kecil.

Industri berdasarkan kawasan contoh Kiangsi sebagai pusat pengeluaran porselin, Soochow pengeluar kain kapas

c)Perdagangan

Wujud persatuan dagang.

Sungai sebagai jalan perhubungan dan pengangkutan.

d)Hubungan luar dan perdagangan.

Hubungan baik dengan pedagang luar.

Aktiviti penjelajahan dibenarkan, contoh ke Asia Tenggara, Selatan India, Sri Langka, Hormuz.

Pelabuhan Canton dibuka kepada pedagang luar seperti dari Asia Tenggara, Arab dan Eropah.

FOKUS STPM P1 2016 .Bandingkan peranan pembesar di China dan di Rusia. 20m

Golongan pembesar ialah pegawai-pegawai kerajaan yang dilantik oleh raja atau maharaja untuk menjawat jawatan tertentu dan melaksanakan semua bidang tugas yang telah diberikan atau diarahkan kepadanya. . Kamus Dewan pula mentakrifkan pembesar bermakna orang yang berpangkat tinggi. Golongan ini juga dikenali sebagai golongan pemerintah yang melaksanakan segala urusan pemerintahan dan pentadbiran yang diarahkan oleh raja atau maharaja. Tanggungjawab yang diberikan kepada pembesar dalam melaksanakan tugasnya akan menjadi kayu pengukur dalam pengenalan tugas sebagai pembesar.

       Kedua-dua buah negara China dan Rusia menggunakan khidmat pembesar sebagai bantuan kepada pemerintah dalam mentadbir negara. Secara kasarnya, raja atau maharaja China dan Rusia rnenggunakan kaedah lantikan untuk melantik pembesar berkhidmat dengan mereka. Namury pembesar di China hanya dilantik setelah melalui sistem peperiksaan awam. Hal ini berbeza dengan Rusia iaitu banyak bangsawan baru lahir terutama yang telah berkhidmat dengan cemerlang dalam bidang ketenteraan. Mereka memiliki tanah dan memberi perkhidmatan ketenteraan kepada raja atau maharaja Rusia.

       Pembesar Rusia dilantik untuk menjalankan tugas tanpa perlu melalui sistem peperiksaan awam seperti China. Pembesar-pembesar China dilantik secara rasmi oleh maharaja atas nasihat pegawai dari Kementerian Adat dan hanya dilantik jika mempunyai latar belakang peperiksaan awam kerajaan. Mereka yang lulus dalam peperiksaan awam akan diserap menjadi pembesar di China.

       Peranan pembesar di China dan Rusia mempunyai persamaan dan perbezaan daripada beberapa aspek. Antaranya ialah pentadbiran pusat. Pentadbiran pusat di China memperlihatkan maharaja China memecahkan pentadbiran kepada beberapa unit atau institusi, iaitu Sekretriat Agung, Majlis Tertinggi (Enam Badan Menteri), dan Censorate (Lembaga Penapis). Institusi Sekretariat Agung terdiri daripada setiausaha-setiausaha agung yang membantu maharaja menyelia dan menyelaras enam badan kementerian dalam pentadbiran pusat serta memaklumkan perjalanan enam badan kementerian tersebut.

       Seterusnya, maharaja dibantu oleh Mailis Tertinggi iaitu badan penasihat yang penting kepada raja atau maharaja. Ahli majlis ini juga bertanggungjawab dalam urusan pemerintahan

dan pentadbiran China dan terbahagi kepada enam badan kementerian. Enam badan kementerian ini menguruskan hal ehwal China mengikut pengkhususan masing-masing.Maharaja juga menubuhkan Lembaga Penapis bagi memastikan kesetiaan dan komitmen para pembesar terjaga.

       Sistem pembesar di Rusia berbeza daripada China iaitu pentadbiran raja dibantu oleh Duma, Zemskii Sabor dan Priknzi. Duma ialah penasihat tertinggi manakala Zemskii Sabor pula ialah Majlis Penasihat yang kuasanya lebih rendah daripada Duma. Prikazi pula merupakan jabatan kerajaan yang melaksanakan dasar yang diluluskan Duma. Seterusnya semasa pemerintahan Peter, Durna dan Zemskii Sabor telah digantikan dengan Majlis Senate. Colleges pula dibentuk untuk membantu Majlis Senate dan menggantikan Prikazi. Seterusnya, pemerintahan Alexander I memperlihatkan beliau melantik Jawatankuasa Tidak Rasmi sebagai penasihat berhubung dengan dasar negara. Berbeza di ChinaPenasihat raja atau maharaja ialah Sekretariat Agung yang membantu menyelia dan menyelaras kementerian-kementerian di China.

       Selain itu, pemerintahan daerah dan wilayah di China juga berbeza dengan Rusia. China

memperlihatkan skruktur organisasi pentadbiran peringkat wilayah diketuai oleh seorang pesuruhjaya yang dibantu oleh dua pegawai, iaitu hakim dan komander tentera wilayah. Pemerintahan daerah pula diserahkan kepada pegawai awam, tentera dan pegawai pengawas kerajaan. Pegawai awam diurus tadbir oleh enam orang menteri yang dibantu oleh gabenor setiap daerah, penyelia wilayah dan pegawai-pegawai tempatan.

       Tentera pula mempunyai kuasa kawalan ke atas wilayah tertentu manakala pegawai pengawas kerajaan mengawasi aktiviti pembesar dalam semua peringkat. Pemerintahan wilayah di China semasa Dinasti Ching mempunyai persamaan dengan pentadbirair daerah semasa era Catherine yang menunjukkan khidmat gabenor atau naib gabenor digunakan dalam pentadbiran. Gabenor di China ini seterusnya dibantu oleh pegawai-pegawai daerah.

       Namun begitu, pemerintahan peringkat wilayah di Rusia berbeza dengan China yang ditadbir oleh Zemstao Wilayah yang dipilih oleh ahli Zemstuo Daerah manakala daerah mempunyai majlis perundangan tempatan (Majlis Daerah) atau Zemstao. Rusia juga mempunyai pentadbiran peringkat kampung yang diserahkan kepada Komun atau mir atau Majlis Kampung yang dijadikan wakil oleh kerajaan pusat untuk memungut cukai yang telah

ditetapkan.

       Di samping itu penggubalan dasar di negara China juga dilakukan oleh organisasi khas.

Anggota lmperial Secratariat ialah mereka yang bertanggungjawab membuat dasar negara manakala lmperial Cancelory pula bertanggungjawab meminda sesuatu dasar. Selain itu, pembesar wilayah yang dilantik daripada kalangan bijak pandai (gentry) turut dibenarkan mengubah dasar yang dibentuk oleh pemerintah pusat dengan kebenaran adat istiadat dan keadaan setempat. Berbeza dengan China penggubalan dan meluluskan dasar tertentu di Rusia telah dipertanggungjawabkan kepada Duma, majlis penasihat tertinggi dalam sistem pembesar di Rusia.

       Selain itu, raja atau maharaja di kedua-dua buah negara mempunyai organisasi yang

menyiasat tentang pembesar mereka. Hal ini bagi menjamin taat setia dan komitmen para pembesar dalam menjalankan tugas. China memperlihatkan penubuhan Lembaga Penapis atau Censorate yang menjadi mata dan telinga maharaja. Kuasa utama mereka terletak pada 110 pegawai penyiasat yang ditugaskan membendung amalan korupsi,'penyalahgunaan kuasa dan ketidakcekapan. Rusia pula mempunyai Polis Rahsia Khas yang menjadi mata dan telinga Tsar.

       Kesimpulannya, sistem pembesar di dua buah negara ini menunjukkan banyak perbezaan dan berbeza mengikut era pemerintahan raja atau maharaja. Kemerosotan sistem pemerintahan beraja juga turut menyumbang kepada sistem pembesar di kedua-dua buah negara. Sistem pembesar di Rusia berubah apabila Rusia menjadi sebuah negara republik. Penamatan pemerintahan Dinasti Ch'ing turut menghapuskan sistem pembesar di China. Pemerintahan seterusnya diganti dengan sistem pemerintahan bercorak republik dan kemudiannya komunis.